PROJEKT INSTYTUTU ROZBROJENIA KULTURY I ZNIESIENIA WOJEN

Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem było zainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz zaproponowali opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.

Projekt obejmował zarówno wizję architektoniczną, jak i wielopłaszczyznową analizę tradycji zaangażowania sztuki w gloryfikację wojny. Punkt wyjścia stanowiło badanie ikonografii wojennych monumentów, pomników odzwierciedlających ideologie, wedle których historia postrzegana jest wyłącznie w kategoriach walk, zwycięstw i klęsk. Artyści zaproponowali przyjrzenie się „uzbrojeniu” współczesnej kultury w jej różnych wydaniach — od sztuki do popkultury oferującej militaria i gry wojenne dla dzieci.

Idea Centrum miał być wschodnioeuropejskim odpowiednikiem projektu przekształcenia Łuku Triumfalnego w Paryżu w Światowy Instytut na rzecz Obalenia Wojen (2010), przedstawionego przez Krzysztofa Wodiczkę w formie architektonicznej konstrukcji okalającej paryski monument. Projekt warszawski artyści sytuowali na osi saskiej — w sąsiedztwie Grobu Nieznanego Żołnierza jako miejsca kluczowego dla kształtowania zbiorowej pamięci Polaków.

Projekt Wodiczki i Kozakiewicza był pomnikiem niewojny, swoją strukturą przywoływał ideę otwartości i pluralizmu. Zamiast zamykać pamięć w symbolicznej formie artyści proponowali architektoniczną wizję miejsca służącego do przepracowywania przeszłości, przestrzeni dla dyskusji na temat narracji kulturowych i historycznych — tych zakorzenionych i tych obecnych